System Dynamicznej Informacji Pasażerskiej – inaczej SDIP – to złożone rozwiązanie, którego najważniejszym zadaniem jest dostarczanie pasażerom informacji w czasie rzeczywistym o bieżącym stanie transportu publicznego.
Dzięki dynamicznej informacji pasażerskiej szybko i komfortowo można zaplanować swoją podróż albo… zmienić jej plan, opierając się na informacjach o opóźnieniach, alertach pogodowych lub wycofanych kursach. System eliminuje źródła frustracji podróżnych, związane z nieplanowanym, dłużącym się oczekiwaniem na przejazd autobusem lub tramwajem.
Jak działa SDIP?
System Informacji Pasażerskiej (SIP) zbiera i przetwarza non-stop wszystkie dane o pojazdach oraz utrudnieniach w czasie rzeczywistym. Przelicza czas przyjazdu każdego tramwaju i autobusu w ruchu, dla wszystkich przystanków niezależnie, prezentując podróżnym informacje na zainstalowanych wyświetlaczach przystankowych, wewnątrzpojazdowych, na smartfonach, komputerach. Wizualna informacja pasażerska jest najczęściej uzupełniona informacją głosową (PA system), systemami wspierającymi osoby niepełnosprawne oraz monitoringiem, który zwiększa bezpieczeństwo na przystankach.
Kompletne Systemy Dynamicznej Informacji Pasażerskiej zwykle składają się z wielu grup komponentów, takich jak:
• Systemy zbierania danych – służą do zbierania informacji o ruchu pojazdów, takie jak pozycja GPS, prędkość, czas przyjazdu do kolejnych przystanków, itp. Systemy te mogą być zainstalowane bezpośrednio na pojazdach lub w centrach zarządzania transportem.
• Systemy przetwarzania danych – służą do analizowania i przetwarzania zebranych danych, takie jak prognozy opóźnień, oceny przepustowości sieci, kalkulacje optymalnych tras dla pojazdów itp.
• Systemy wyświetlania informacji – służą do prezentowania informacji pasażerom, takich jak czasy przyjazdu, opóźnienia, informacje o trasach, itp. Mogą to być tradycyjne wyświetlacze LED, wyświetlacze LCD, ekrany dotykowe.
• Systemy interaktywne – służą do zapewnienia pasażerom interaktywnych funkcjonalności, takich jak planowanie tras, zakupy biletów, płatności itp. Mogą to być zarówno urządzenia stacjonarne, jak i aplikacje mobilne.
• Systemy zarządzania – służą do zarządzania całym systemem SDIP, w tym do konfiguracji i monitorowania urządzeń, raportowania i zarządzania awariami, itp.
Lepsze wykorzystanie floty pojazdów
SDIP zapewnia pasażerom łatwy dostęp do aktualnych informacji o transporcie publicznym ale również pozwala operatorowi transportu publicznego na efektywne zarządzanie siecią transportową, poprawę dokładności prognozowania czasu przyjazdu i optymalizację wykorzystania pojazdów.
Elementy tworzące System Dynamicznej Informacji Pasażerskiej
Systemy Informacji Pasażerskiej mogą bardzo się różnić pod względem użytych urządzeń i rozwiązań, co wynika z celów organizatora transportu, założeń projektu, budżetu i lokalizacji. Zwykle możemy w nich wyróżnić:
- Systemowe wyświetlacze dynamicznej informacji pasażerskiej w technologii LED, LCD lub e-papier, montowane na dworcach, węzłach przesiadkowych, przystankach z ewentualnym wyposażeniem dodatkowym takim jak klawisze funkcyjne, TTS, panele SOS czy monitoring.
- Portal dla pasażerów dostępny przez WWW oraz aplikacje na smartfony i tablety, które udostępniają szczegółowe, aktualne dane i pozwalają zaplanować podróż.
- Centrum zarządzania / przetwarzania wyposażone w systemy komputerowe o wysokiej mocy obliczeniowej i odpowiednie oprogramowanie ze stanowiskami dyspozytorskimi.
- Lokalizatory w pojazdach (autobusach, tramwajach, trolejbusach), które udostępniają aktualną pozycję pojazdu i parametry pozwalające przeliczyć jego czas przyjazdu i ewentualne opóźnienie.
- Wyświetlacze wewnątrzpojazdowe dla podróżnych.
- System rozgłoszeniowy (ang. PA system).
- Infokioski, które mogą wyświetlać informację miejską, turystyczną, reklamy.
- Biletomaty, które pozwalają podróżnym zapłacić za przejazd.
Wyświetlacze Systemu Dynamicznej Informacji Pasażerskiej
Istnieją cztery główne technologie wyświetlania, z których firma DYSTEN korzysta, wytwarzając urządzenia dla systemów informacji pasażerskiej:
LED AMBER
LED RGB
LCD TFT
E-papier
Tablice SDIP są wykonywane w wersji jedno lub dwustronnej. Mogą być montowane na słupie, wieszane na wspornikach, instalowane na ścianach. W przypadku urządzeń dwustronnych często spotykany jest wariant V-shape, w którym matryce są nachylone w kierunku podróżnych, a w rzucie z boku mają charakterystyczny kształt litery „V”. Porównując różne typy urządzeń wyświetlających nie warto odwoływać się do doświadczeń z użytkowania domowej elektroniki, ponieważ urządzenia dla SDIP korzystają z odmiennych rozwiązań, które pozwalają im na pracę 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu.
Tablice dynamicznej informacji pasażerskiej na przystankach zwykle wyświetlają bieżący czas (na wbudowanym zegarze cyfrowym lub analogowym), numer linii, kierunek, godzinę odjazdu informacje o ewentualnym opóźnieniu, a w najniższej linii wyświetlacza pasek alertów. Wyświetlacze główne (na dworcach, węzłach przesiadkowych) dodatkowo wskazują stanowisko lub peron, z którego nastąpi odjazd.
Tablice informacji pasażerskiej LED amber / LED RGB
W uproszczeniu można przyjąć, że technologia LED ze względu na trwałość, najdłuższy cykl życia, niski pobór energii i wysoką jasność jest podstawowym wyborem do rozwiązań SDIP. Urządzenia LED amber prezentują informacje monochromatycznie w kolorze bursztynowym. Tablice LED RGB korzystają z pełnokolorowych matryc, co pozwala na wyświetlenie tekstu, symboli, animacji w dowolnej kolorystyce. W każdym przypadku wielkość matrycy, a w konsekwencji rozdzielczość urządzenia, jest dobierana w zależności od potrzeb projektu. Warto mieć na uwadze, że główna tablica DIP na dworcu autobusowym wyświetla zbiorcze informacje i powinna być znacznie większa niż urządzenia na peronach lub przystankach. Obecna technologia LED pozwala na budowanie zarówno bardzo dużych wyświetlaczy do największych obiektów, jak niewielkich tablic DIP na oddalone od centrum przystanki. Urządzenia automatycznie zmniejszają jasność po zapadnięciu zmroku, aby nie oślepiać kierowców.
Tablice informacji pasażerskiej LCD TFT
Technologia LCD TFT pozwala na większą szczegółowość obrazu niż LED, jednak zużywa wielokrotnie więcej prądu, a matryce LCD przeciętnie żyją krócej od matryc LED. Mają również niższą jasność, co ogranicza czytelność w bardzo jasnym otoczeniu (w letnie słoneczne dni utrudnieniem mogą być intensywne odblaski lub bezpośrednio padające promienie słoneczne). Niezależnie od tych mankamentów to popularna szeroko stosowana technologia.
Wyświetlacze pokładowe w tramwajach, autobusach, wskazujące przebieg trasy i informacje organizatora transportu, przeważnie są wykonane w technologii LCD TFT.
E-papier w informacji pasażerskiej
Urządzenia oparte na ekranach e-papierowych są mistrzami oszczędności w zużyciu energii. Prezentują wysokiej jakości szczegółowy czarno-biały obraz i szczególnie dobrze nadają się do lokalizacji, gdzie tradycyjna sieć energetyczna jest trudno dostępna. E-papierowa informacja pasażerska może być zasilana zieloną energią z paneli słonecznych. To przyszłościowe i ekonomiczne urządzenie, które zapewnia dobrą skalowalność sieci (łatwe, szybkie zwiększenie liczby przystanków z informacją pasażerską). Może występować w wersji z pojedynczym ekranem o przekątnej 13, 32, 42 cale lub obudową wyposażoną w dwa albo trzy 13-calowe ekrany, opcjonalnie z przyciskami funkcyjnymi. Użycie e-papierowej informacji pasażerskiej w nowych projektach, starających się o dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej, jako proekologicznej i gwarantującej ograniczenie zużycia energii, zwiększa szanse na sukces projektu w konkursie.
Zachęcamy do przejrzenia artykułu Dobór technologii wyświetlaczy, który powinien ułatwić wstępną ocenę przydatności konkretnej technologii dla potrzeb projektu. Warto mieć na uwadze, że istnieje bardzo wiele opcji związanych z systemem SDIP, dlatego najłatwiejszym sposobem jest poproszenie o wsparcie eksperta, który pomoże przejść przez gąszcz zagadnień oszczędzając Państwa czas.
Przeczytaj o realizacji największego w Polsce Systemu Dynamicznej Informacji Pasażerskiej w Metropolii GZM – SDIP ZTM.
Wyposażenie dodatkowe wyświetlaczy LED/LCD
Tablice informacji pasażerskiej w technologiach LED i LCD mogą być doposażone pełniąc dodatkowe funkcje takie jak:
- monitoring wysokiej rozdzielczości z pomocą kamery montowanej na słupie, zintegrowanej z tablicą lub z wykorzystaniem ukrytej kamery zlicowanej z obudową urządzenia,
- przycisk TTS (Text to Speech), zamontowany niezależnie lub na słupie urządzenia, który po naciśnięciu odczytuje informacje z wyświetlacza, co jest udogodnieniem skierowanym do osób niepełnosprawnych słabowidzących lub niewidomych,
- panel SOS, którego uruchomienie otwiera dwustronne połączenie audio z dyspozytorem, centrum kryzysowym lub policją.
Portal dla pasażerów i aplikacje mobilne
Podróżni z dostępem do Internetu mogą ułatwić sobie podróż i jej planowanie wchodząc na publiczny adres WWW portalu Systemu Dynamicznej Informacji Pasażerskiej albo instalując aplikację mobilną na smartfonie z systemem Android lub iOS. Funkcjonalność obu rozwiązań jest jednakowa, z naciskiem na odmienny interfejs wynikający z faktu, że smartfony mają znacznie mniejsze ekrany.
Panel wyszukiwania pomaga znaleźć linię lub przystanek. Rozwinięcie menu daje dostęp do różnych opcji takich jak np.:
- wybór przystanku,
- wyszukiwanie połączeń,
- wybór linii,
- komunikaty (opóźnienia, alerty, odwołane kursy).
Wyszukiwarka zwykle zawiera system podpowiedzi, a mapa obsługuje płynny zoom. Menu kontekstowe wyświetla numer linii, opóźnienie, kolejne przystanki, realny czas przyjazdu, może podpowiadać przesiadki i trasy wariantowe.
Centrum zarządzania
Zwykle SDIP wymaga dużych mocy obliczeniowych, stałego nadzoru serwisowego i IT, zespołu dyspozytorów i dobrze przemyślanego schematu funkcjonowania. Zależnie od wielkości systemu i poziomu komplikacji będą to elementy wymagające szczegółowego uzgodnienia.
System rozgłoszeniowy
System rozgłoszeniowy (ang. PA System) ma zapewnić dobrze słyszalną i zrozumiałą informację głosową podróżnym, którzy są w ruchu albo nie mogą dostrzec informacji wizualnej na wyświetlaczach dynamicznej informacji pasażerskiej. To spore wyzwanie, ponieważ na dworcach, w centrach przesiadkowych, na przystankach jest wysoki poziom hałasu generowany przez ruch uliczny. System rozgłoszeniowy składa się z mikrofonów, wzmacniaczy, głośników oraz urządzeń sterujących.
Dzięki doświadczeniu w tworzeniu profesjonalnych systemów nagłośnieniowych, zespół DYSTEN jest w stanie dobrać optymalne rozwiązania audio w każdej lokalizacji. Możliwe są zarówno proste rozwiązania w rodzaju TTS (przycisk na słupie uruchamiający informacje głosowe) aż po rozbudowane systemy oparte na wzmacniaczach cyfrowych, kontrolerach i pulpitach mikrofonowych własnej konstrukcji i dedykowanych przetwornikach.
Pętle indukcyjne dla pasażerów słabosłyszących
Systemy rozgłoszeniowe są zwykle rozszerzane o pętle indukcyjne dla pasażerów z ubytkami słuchu, korzystających z aparatów słuchowych. Pętla indukcyjna to potoczna nazwa systemu wspomagania słuchu z pętlą induktofoniczną. Pozwala ona osobom słabosłyszącym na odbiór zrozumiałego, czytelnego komunikatu za pomocą cewki telefonicznej, która stanowi wyposażenie każdego aparatu słuchowego. Europejskie stowarzyszenie osób z uszkodzonym słuchem (EOFHOH) określa, że pętle indukcyjne dają osobie niedosłyszącej najwięcej korzyści spośród wszystkich systemów wspomagania słuchu.
System składa się ze wzmacniacza pętli indukcyjnej oraz instalacji przewodowej. Zmienne pole magnetyczne wewnątrz pętli jest odbierane przez cewkę telefoniczną (T) aparatu słuchowego podróżnego, przekazując wprost do ucha pasażera czyste, zrozumiałe komunikaty.
Infokioski i totemy informacyjne
Infokioski mogą stanowić rozszerzenie informacji pasażerskiej dostępnej na dworcu, w centrum przesiadkowym lub na większym przystanku. Mogą wyświetlać informację miejską, turystyczną i reklamy. DYSTEN dostarcza infokioski w technologii LCD TFT i wykonuje totemy informacyjne w technologii LED.
Biletomaty
Biletomaty pozwalają na zakup biletu i wniesienie opłaty za przejazd podróżnym, którzy nie korzystają z innych elektronicznych form płatności np. przez Internet. Wciąż dość liczna jest grupa osób, które nie korzystają w pełni z aplikacji lub nie ufają im wystarczająco, aby kupując bilet dać im dostęp do środków na koncie osobistym.
Elastyczne dopasowanie
DYSTEN wykonuje systemy dynamicznej informacji pasażerskiej zgodnie z potrzebami zamawiającego w dowolnym zakresie – począwszy od produkcji i dostaw systemowych tablic DIP, Systemów Informacji SIL, aż po opracowanie, zbudowanie i uruchomienie kompleksowego rozwiązania (np. takiego jak System Dynamicznej Informacji Pasażerskiej dla Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, który obsługuje 1500 pojazdów, 6700 przystanków i 2,3 mln podróżnych). Dostępne są różne formy współpracy, a zakres prac zależy od założeń wypracowanych podczas dialogu technicznego.
Certyfikaty i procedury projektowe
Każdy SDIP jest szyty na miarę klienta: zgodny z jego założeniami, lokalnymi uwarunkowaniami i budżetem. DYSTEN realizuje uzgodnione prace w oparciu o projekty i procedury zgodne z systemami zarządzania jakością ISO 9001 oraz IRIS (dla projektów kolejowych).
Zaproszenie do dialogu
Jeśli zastanawiają się Państwo nad rozwiązaniami poprawiającymi jakość komunikacji publicznej, takimi jak SDIP, teraz jest najlepsza chwila na skorzystanie z eksperckiej wiedzy i ponad 20-letniego doświadczenia firmy DYSTEN.
Z uwagi na ciągły rozwój produktów wskazany jest kontakt z ekspertem, który pomoże wypracować najlepsze dostępne rozwiązania:
Manager Polskich Projektów
Tel. kom. +48 512 280 520
